Vrijheidsbeperkende maatregelen zijn maatregelen (fysiek of verbaal) die gebruikt worden om de betrokkene bewust in zijn/haar vrijheid te beperken.
Onder deze definitie vallen vele vormen van vrijheidsbeperking, zoals (niet uitputtend)
- Dwangbehandeling (bijv. gedwongen medicatie)
- Beperking in bewegingsvrijheid (bv. bedhekken volledig omhoog, tafelblad aan stoel)
- Fixatie (bijvoorbeeld armspalk ter voorkoming dat infuus wordt verwijderd)
- Inzet van elektronische hulpmiddelen voor bewaking waar patient zich bevindt
In het ziekenhuis gaat het meestal om het gebruik van bedhekken, een onrustband (band om de taille) of een tentbed. Meestal wordt in combinatie met vrijheidsbeperkende interventies ook rustgevende medicatie toegediend. Bij kleine kinderen gaat het veelal om fixatie van bijv handen ter voorkoming van het uittrekken van bijvoorbeeld een maagsonde.
Voor het toepassen ervan in ziekenhuizen door verpleegkundigen heeft de Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) een richtlijn gepubliceerd.
De Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet BOPZ) beschermt de rechten van cliënten die niet vrijwillig zijn opgenomen in de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en in de psychogeriatrie. De wet is uitsluitend van toepassing in BOPZ-aangemerkte instellingen en geldt ook voor sommige (gesloten) afdelingen in het verpleeghuis. Voor de registratie van de maatregelen wordt binnen de GGZ instellingen gebruik gemaakt van een landelijk registratiesysteem, de Argusregistratie.
Voor het toepassen van vrijheidsbeperkende interventies moet altijd toestemming gevraagd worden aan patiënt of zijn wettelijke vertegenwoordiger.
Het risicogedrag van de betrokkene, dat de aanleiding vormt voor de maatregelen, wordt niet in dit concept beschreven.
https://zibs.nl/wiki/VrijheidsbeperkendeMaatregelen-v3.1(2017NL)